Notaris Barendrecht » Huwelijk “moderniseren”

Huwelijk “moderniseren”

Op 19 april jl. zijn in de Tweede Kamer belangrijke wijzigingen in het huwelijksvermogensrecht doorgevoerd. Zo is onder andere ingestemd met een wetsvoorstel om onze huwelijksgemeenschap te beperken. Hoewel beperking van de huwelijksgemeenschap al jaar en dag gerealiseerd kan worden middels huwelijkse voorwaarden, moet ik – met de wetgever – constateren dat bij ruim drievierde van alle huwelijken niet vooraf wordt gegaan door een bezoek aan een notaris voor het maken van huwelijkse voorwaarden. Een vakantie wordt vaak beter voorbereid dan een huwelijk. Mogelijk dat gehuwden er in hun onschuld van uitgaan dat de wetgever wel het beste met hen voor zal hebben. Tijden veranderen, zo ook het huwelijk, vindt de Kamer.

Wat houdt die verandering in?

Nu is het nog zo dat voorhuwelijkse bezittingen en schulden standaard vallen in de gemeenschap van goederen. Straks vallen deze, net als erfenissen en giften, niet meer standaard in de gemeenschap van goederen. Let op: de verandering geldt alleen voor nieuw te sluiten huwelijken.

Uitzonderingen hierop zijn goederen en schulden die al voor de aanvang van het huwelijk aan de echtgenoten gezamenlijk toebehoren. Hierbij valt te denken aan een hypotheekschuld voor de gezamenlijke woning.

Nadelen nieuw huwelijksrecht

Het voorgestelde stelsel zal m.i. in de praktijk tot grote problemen leiden.

1) De partners zullen een goede administratie moeten gaan bijhouden. Uit ervaring blijkt dat dit nu al een groot probleem is. Denk daarbij aan de jaarlijkse verrekenbedingen in huwelijksvoorwaarden die vrijwel nooit worden nagekomen. En stel nu dat de ene partner wel administreert en de ander niet, dan kan het wetsvoorstel ook onredelijk uitpakken. Gedurende het huwelijk is er vrijwil niemand die deugdelijke vermogensadministratie gaat voeren. Althans niet bij de grootste groep, voor wie juist de wet wordt opgesteld.  Of denk aan de vermogens die zijn verkregen onder uitsluitingsclausule. Zolang die schenking of erfenis nog op een privé bankrekening staat is het duidelijk, maar zodra hiermee investeringen worden gedaan in gezamenlijke bezittingen, wordt het anders. Want wat als het goed (auto of huis) waarin geïnvesteerd is in waarde daalt? Een eerlijke verrekening is dan lastig vast te stellen.

2) Met het voorgesteld stelsel krijgen we vijf soorten vermogens. Onder het huidige wettelijke huwelijksrecht hebben we al drie soorten vermogens (gemeenschap van goederen en iedere partner vermogen verkregen onder uitsluitingsclausule). Deze vermogens worden administratief al nauwelijks bijgehouden, laat staan als we straks vijf verschillende vermogens krijgen.

3) Voor schuldeisers wordt het ook complex. Zij weten straks helemaal niet meer waar ze aan toe zijn. Als het op verhaal aankomt, kan het niet zo zijn, dat een schuldenaar zich kan verschuilen achter zijn echtgenote. De fundering van ons huidige stelsel is juist de “Hollandse koopmanstraditie”, waarbij schuldeiseres weten waar ze aan toe zijn.

Eenvoud

Mijn opvatting dat handhaving van de totale gemeenschap wenselijk blijft, wordt mede bepaald door de eenvoud van het huidige stelsel. Daarvan kan worden afgeweken door het opstellen van huwelijks voorwaarden. Ook verkrijgingen door schenking of krachtens erfrecht kunnen middels de huidige uitsluitingsclausule worden “veiliggesteld”.

Hoewel het huwelijksrecht als vredesrecht kan worden betiteld, is de realiteit van het leven dat de bepalingen er pas echt toedoen als het oorlog is. De afwikkeling van een echtscheiding door de wetswijziging wordt er dan echt niet makkelijker op. Door de menging van verschillende vermogens en de daarmee samenhangende verstrekkende gevolgen van de vergoedingsvorderingen (het juridische monstrum art. 1:87 BW) leidt m.i. later tot grote problemen.

Is het dan zoveel gevraagd om vooraf naar de notaris te gaan? Hij is namelijk bij uitstek geschikt om u voorlichting te geven en dan kunt zelf uw keuze maken.

Jos van Spreeuwel