Notaris Barendrecht » Bij verjaring is terugvordering (voormalig) eigendom mogelijk

Bij verjaring is terugvordering (voormalig) eigendom mogelijk

Eens een dief voortaan altijd een dief.
We weten inmiddels dat als iemand een stuk grond van iemand anders, bijvoorbeeld een gemeente, een aantal jaren in bezit heeft, kan diegene op grond van verkrijgende verjaring daarvan eigenaar worden. Aan deze wijze van eigendomsverkrijging stelt de wet een aantal strenge vereisten. Ondanks het feit dat u maar al te goed weet dat u niet de juridische eigenaar van de grond bent (lees: dief), kunt u toch eigenaar worden van dat perceel als u het perceel tenminste 20 jaar onafgebroken in bezit heeft gehad (dus bijvoorbeeld door het plaatsen van een schutting).

Vanaf 24 februari 2017 is dit anders
Op 24 februari 2017 heeft de Hoge Raad een arrest gewezen dat op dit gebied buitengewoon interessant is. Het betrof een omheind bosperceel achter iemands woning in Drunen met een (lelijk) afsluitbaar hek. De gemeente was eigenaar van het bosperceel. Eerst gaat de Hoge Raad in op het feit dat de dief op een gegeven moment inderdaad eigenaar wordt op basis van verkrijgende verjaring. De bewoner zucht opgelucht. Echter ten overvloede oordeelt de Hoge Raad als volgt:
“Een persoon die een zaak in bezit neemt en houdt, wetende dat een ander daarvan eigenaar is, handelt tegenover die eigenaar immers onrechtmatig.”
Met andere woorden de gemeente kan schadevergoeding eisen. En de vordering om schadevergoeding te eisen kent een algemene verjaringstermijn van 20 jaar en in bepaalde gevallen 5 jaar, die pas gaat lopen nadat de dief eigenaar is geworden.

Het is dus niet (meer) handig om na 21 jaar naar de gemeente te gaan en te zeggen “ik ben eigenaar geworden”.

Dief moet schadevergoeding betalen in natura aan vorige eigenaar
De schadevergoeding die voormalige eigenaar kan eisen is niet alleen een geldsom, maar kan ook zijn teruglevering van het perceel. Wel is het zo dat een onrechtmatige daad niet zomaar door een rechter wordt aangenomen. De gemeente zal bijvoorbeeld moeten aantonen dat er sprake is geweest van kwader trouw. Het is niet zo makkelijk voor de oorspronkelijke eigenaar om dat na 20 jaar te bewijzen. De bewijslast ligt bij de oorspronkelijke eigenaar.

Verkrijgt u eigendom van een dief na bijvoorbeeld 21 jaar (doorverkoop), dan pleegt u geen onrechtmatige daad ten opzichte van de oorspronkelijke eigenaar. De gemeente kan nog wel de dief aanspreken, maar de opvolgende koper pleegt geen onrechtmatige daad.

Gevolgen uitspraak
Onderschat de reikwijdte van deze uitspraak niet. Om er zeker van te zijn dat u eigenaar bent moet u thans 40 jaar wachten. Pas daarna is het zeker. Het zou mij niet verwonderen dat veel grondeigenaren een beroep gaan doen op deze uitspraak.

Voor een persoonlijk gesprek kunt u uiteraard contact opnemen met ons kantoor (tel. 0180-616388).

Jos van Spreeuwel
Notariskantoor Van Spreeuwel