Notaris Barendrecht » Negatieve nalatenschap

Negatieve nalatenschap

“Ik heb jullie allemaal tot mijn erfgenamen benoemd”, roept mijn zwager Jan op een van de familiefeesten. Allemaal trekken ze een blij gezicht. Lachend fluistert hij in mijn oor: “Ze weten niet eens dat ze met veel schulden worden opgezadeld.” De gedachte aan een negatieve nalatenschap komt niet zo gemakkelijk op. Erfenissen worden geacht altijd positief te zijn. Nee, dus!

Zeker in deze tijden van crisis kan het zo zijn dat het wellicht niet de berg geld is die u had verwacht. Misschien blijft u met een onverkoopbaar huis zitten, terwijl de vaste lasten doorlopen.

Wat moet u als u niet zeker weet of de erfenis die u krijgt geld of juist schulden oplevert?

Als erfgenaam kun je volgens de wet drie dingen doen met de erfenis. U kunt de nalateschap zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen.

De nalatenschap (zuiver) aanvaarden

In dat geval worden de schulden door de erfgenaam gedragen en zij moeten door de erfgenamen worden voldaan, ook wanneer de schulden de baten van de nalatenschap overtreffen. De complete inboedel en eventuele schulden is dan voor de erfgenamen.

De nalatenschap beneficiair aanvaarden

Ingeval van onzekerheid over de samenstelling van de nalatenschap kan de nalatenschap worden aanvaard “onder voorrecht van boedelbeschrijving”. Dit betekent, dat de erfgenamen niet met hun gehele vermogen aansprakelijk zijn voor de schulden van de nalatenschap. Alleen de bezittingen die tot de nalatenschap behoren dienen de schuldeisers tot verhaal. Uw eigen vermogen loopt dan geen gevaar. De nalatenschap moet in beginsel volgens strikte regels worden afgewikkeld, te beginnen met het afleggen van een verklaring bij de Rechtbank. Hieraan zitten wel (griffie)kosten verbonden.

De nalatenschap verwerpen

In dat geval geeft u aan dat u niets met de erfenis te maken wil hebben. In dat geval komen alle aanspraken op de nalatenschap te vervallen; de erfgenaam die verwerpt, wordt geacht nooit erfgenaam te zijn geweest. Ook hiervoor dient u een verklaring af te leggen bij de Rechtbank. Hieraan zitten wel (griffie)kosten verbonden die voor uw eigen rekening komen.

Wat als u na zuivere aanvaarding bekend wordt met een schuld?

U mag volgens de huidige wetgeving maar een keer een keuze maken over de erfenis. Als u de erfenis eenmaal hebt aanvaard, dan kun je niet meer terug, ook al krijgt u te maken met schulden. Mocht u derhalve zuiver hebben aanvaard en plotseling blijkt van een (belasting)schuld of een terugbetaling van een onterecht ontvangen toeslag, dan draait u daar als erfgenaam voor op. Dit kunt u voorkomen door direct beneficiair te aanvaarden of te verwerpen.

Herkansing bij onverwachte schulden

Staatssecretaris Teeven heeft wetsvoorstel wijziging erfrecht ingediend om erfgenamen die zuiver hebben aanvaard toch nog een herkansing te geven. Deze herkansing geldt alleen voor schulden die de erfgenaam niet kende en ook niet behoorde te kennen. Binnen 3 maanden na ontdekking kan hij de rechter verzoeken om geheel of gedeeltelijk te worden ontheven van zijn verplichting deze schuld uit zijn eigen vermogen te voldoen voor deze niet uit het vermogen van de erfenis kan worden voldaan.

Goede trouw

Van schulden die doorgaans uit de administratie van de erflater blijken, zoals hypotheekschulden, debetsaldi bankrekeningen, onbetaalde facturen en belastingschulden wordt in beginsel aangenomen dat een erfgenaam deze kende danwel behoorde te kennen. De meeste schulden zullen dus niet als onverwachte schulden kunnen worden aangemerkt. Dit wetsvoorstel is uitsluitend bedoeld voor uitzonderlijke situaties, bijvoorbeeld een te laat gevorderde eigen bijdrage AWBZ.

Tenzij u zeker weet dat de nalatenschap ruim positief is, dan kunt zuiver aanvaarden. Anders verschaft beneficiaire aanvaarding de geest rust.

Voor een persoonlijk gesprek kunt u uiteraard contact opnemen met ons kantoor (tel. 0180-616388).

Mr A.W. van Spreeuwel

Notariskantoor Van Spreeuwel