Notaris Barendrecht » Ouderen weer de klos?

Ouderen weer de klos?

Steekt verplichte vermogensintering (weer) de kop op?

De verhoging van de eigen bijdrage voor de AWBZ sinds 1 januari 2013 veroorzaakt momenteel veel onrust. Notarissen en financiële adviseurs worden veel gebeld met vragen wat de verhoging voor hen of hun ouders betekent. Wat kunt u nu al doen om het eigen vermogen straks niet te hoeven opeten bij het verblijf in een verzorgingstehuis?
Dit is een goed moment om toch nog eens uw persoonlijke situatie tegen het licht aan te houden. Schenkingsadviezen, aanpassingen in uw testament of het opmaken van een levenstestament zijn voorbeelden waarmee wij u van dienst kunnen zijn, waardoor mogelijk te zijner tijd een lagere eigen bijdrage kan worden gerealiseerd en mogelijk erfbelasting bespaard kan worden. Maar pas op, een optimale estateplanning kan enige tijd duren. Werken al die maatregelen wel? Wat als u de hoge eigen bijdrage moet betalen en u heeft uitsluitend niet-liquide vermogen?

Hogere eigen bijdrage, hoe werkt dat?

De eigen bijdrage wordt grofweg berekend op basis van twee componenten: het verzamelinkomen en sinds 1 januari 2013 ook nog 8 % van het box 3-vermogen (bijv. bank- en spaartegoeden, een vakantiewoning en effecten). Hierdoor wordt naast uw inkomen ook nog in totaal 12% van uw vermogen meegeteld voor de berekening van de eigen bijdrage, met een maximum van € 2.189,20 per maand. Vooral het laatste component roept bij menigeen de behoefte op om aan de omvang van het box 3-vermogen te “sleutelen” met als doel het verminderen van de eigen bijdrage.

Het geheim zit hem in de boxen!

Hoewel ik geen AWBZ specialist ben, wil ik toch graag met u stil staan bij de notariële- en fiscale aspecten van deze gewijzigde wet. Het geheim van deze wet zit hem in de koppeling met de boxen, waardoor mijns inziens de berekening arbitrair en ook niet reëel is.

Iemand met een woning in box 1 en iemand met een woning in box 3, worden niet gelijk behandeld. U kunt er voor zorgen dat de woning zo lang mogelijk in box 1 blijft, dan wordt dit vermogen niet meegeteld voor de berekening van de bijdrage. Dat is het verschil met vroeger. Op grond van de fiscale wetgeving zal de eigen woning de eerste twee jaar na opname in een verpleeg- of verzorgingshuis nog als “eigen woning” in box 1 worden aangemerkt. Als de woning vervolgens leeg staat in afwachting van verkoop, is deze periode zelfs tijdelijk nog drie jaar langer op basis van een regeling van het Ministerie. Dit betekent dat pas vier jaar ( en soms zelfs vijf jaar) na opname de oorspronkelijke “eigen woning”, als die woning in al die jaren niet is verkocht, wordt meegenomen voor de berekening van de eigen bijdrage.

Men heeft het ook steeds over box 1 en box 3. Box 2 wordt helemaal niet meegerekend. U kunt er derhalve voor zorgen dat uw box 3 vermogen wordt omgezet in box 2 vermogen door (bijv.) financiering van de onderneming van uw kind.

Relativeren

Vaak is het goed om dingen wat te relativeren en gebruik te maken van de mogelijkheden die voor u gelden. Let onder andere op het volgende:

Als u een hoog box 1 inkomen heeft, dan kunt u nog zoveel wegschenken, maar u blijft de hoge eigen bijdrage betalen.

U kunt zelfs in het verzorgingstehuis schenken, echter het effect zal pas na twee jaar zichtbaar zijn. De peildatum ligt twee jaar terug.

Bovendien is de periode dat u in een bejaardenhuis verblijft thans een stuk korter dan vroeger het geval was.

Welke maatregelen kunnen zinvol zijn?

Als u tot de conclusie gekomen bent dat er een laag box 1 inkomen heeft (dus bijvoorbeeld enkel een AOW uitkering), dan kan het zinvol zijn (tijdig) maatregelen te nemen:

1. Papieren schenking: U kunt bijvoorbeeld jaarlijks schenkingen (op papier) doen aan uw kinderen en/of kleinkinderen. Door te “schenken op papier” kan erfbelasting worden bespaard en hoeft u geen middelen vrij te maken om deze schenking te doen. Tot uw overlijden heeft u de beschikking over het bedrag. De kinderen moeten de schenking opgeven in Box 3 en u als ouder niet meer.
2. Testament: Naast een schenking is het raadzaam om nog eens uw testament tegen het licht te houden. Heeft u een testament, dan vererft al uw vermogen waarschijnlijk naar de langstlevende, die vervolgens een (in beginsel) niet opeisbare schuld krijgt aan uw kinderen. De eigen bijdrage wordt dan berekend over het hele bedrag dan de langstlevende ouder in box 3 heeft opgegeven inclusief de kindsdelen van de erfenis. Door deze opeisbaarheid van de kindsdelen te koppelen aan die bijdrage kan er een substantieel lagere eigen bijdrage verschuldigd zijn.

Als u bijvoorbeeld wilt weten hoe uw situatie er voor staat en of het zinvol is om tijdig maatregelen te nemen, dan brengen wij dit graag voor u in beeld en kunnen wij u hierbij adviseren. Dit kan bijvoorbeeld door het aanpassen van het testament of het maken van een schenkingsplan. Wij bespreken graag de met u de mogelijkheden (tel. 0180-616388).

Mr A.W. van Spreeuwel

Notariskantoor Van Spreeuwel